Nederlands protestantisme in China
Bonisa Zending bestaat officieus sinds 1957. Mevrouw M.A. Mijnders van Woerden begon toen heel kleinschalig met thuisfrontarbeid dat zich ten doel stelde als geloofszending het zendingswerk in het toenmalige Rhodesia (nu: Zimbabwe) geestelijk en financieel te steunen.
Bonisa. Zo heette het "kind uit donker Afrika" over wie mevrouw M. A. Mijnders-van Woerden een boek schreef. Het is een verhaal uit Rhodesië, waar haar neef Jan van Woerden als zendeling werkte. Bonisa betekent daar nieuwe hoop. In 1974 verscheen het tweede boek van de schrijfster uit Lisse: De vrouw met het Boek. Over het leven van de zendelinge Gladys Aylward. Nu over christenen in China. In dat jaar, een kwarteeuw geleden, kwam voor de hulp aan christenen in China de Bonisastichting van de grond. Bonisa duidt voor een Chinees op vrede.
De geschiedenis van Gladys Aylward, die in 1932 naar China vertrok om praktische hulp te bieden, maar vooral om het Evangelie te verkondigen, inspireerde mevrouw Mijnders niet alleen tot het schrijven van een boek, maar is ook de concrete aanleiding tot de oprichting van de Bonisazending.
Stichting Bonisa ondersteunt sinds 1974 projecten in China. Het begon met financiële steun voor dr. Tallach, die als arts en evangelist in de Vredeskliniek in Hongkong werkt. Het werk breidde zich uit met bijbelverspreiding, het opzetten van een oogkliniek en een bijbelschool.
Bonisa onderhoudt ook contacten met predikanten in de Drie-Zelf Kerk. Ds. George Chen, een geestverwant van Watchman Nee en de drijvende kracht achter een landbouwbijbelschool in Henan, is voor Bonisa een spilfiguur in de contacten met China. Deze „niet charismatisch aangelegde predikant” leidt ondergrondse evangelisten op, zegt Schultink. „Tegelijkertijd onderhoudt hij goede contacten met de overheid. Hij is een geweldig diplomaat. De overheid maakt hij duidelijk dat wij christenen zijn die medische hulp verlenen uit liefde tot China en tot de Bijbel. Zelfs de plaatselijke overheid vindt het goed dat de klinieken bij de huisgemeenten behoren, maar ze weet niet dat er geëvangeliseerd wordt”.
Met steun van haar man was mevrouw Mijnders jarenlang het gezicht van Bonisa. Toen haar echtgenoot in 1989 overleed, kwam Th. Schultink uit Emmeloord in vaste dienst van de stichting. Hij had in het begin van de jaren tachtig voor de Gereformeerde Gemeenten geëvangeliseerd onder Vietnamese bootvluchtelingen.
In 1990 is in het Noordchinese Chung-Yuan met geld van de stichting Bonisa-zending grond gekocht, waarop inmiddels begonnen is met de bouw van een oogziekenhuis. De oogkliniek zal de enige zijn in een gebied met ongeveer zes miljoen inwoners.
Sinds 2000 is Wim Vlastuin, hervormde predikant uit Katwijk voorzitter van de Bonisa Zending, die sociaal-maatschappelijke projecten combineert met Evangelieverkondiging.
C. A. Otte, uitgever bij De Banier, presenteerde op de 50e landdag in april 2007 van Bonisa een boek over het leven en werk van mevr. Mijnders-van Woerden getiteld "Waar U ons zendt".
Het boek is geschreven door T. Smith-Nieuwenhuis, redacteur bij De Banier.
Bestuurslid A. L. de Boo deed toen verslag van zijn laatste reis naar China in oktober 2006. Het hoogtepunt van zijn bezoek betekende voor hem de opening van een kerk in een bergdorpje. Ook een
belangrijk project van Bonisa is het uitlenen van 300 geiten aan bergdorpen, zodat de bewoners gelegenheid hebben om met de geiten te fokken en zo in hun eerste levensbehoeften te voorzien.
Bonisa Zending heeft de afgelopen jaren de Bijbelse geloofsleer van de Engelse theoloog R. J. Weil, ”Grondslagen van het christelijk geloof”, vertaald en er 100.000 exemplaren van verspreid.
Centrale figuur van Bonisa Zending in China is ds. Chen Min Yen, samen met C. Schreur, die in China werkzaam is.
Ds. Chen, predikant en arts, is een oude bekende van Bonisa. Hij groeide op in de Presbyteriaanse Kerk. Sinds 1980 is hij actief met evangelisatie in zijn land en het toerusten van jonge christelijke gemeenten. Zijn belangrijkste werkterrein ligt in Henan, een provincie in Centraal-China. Het is een gebied waar voor het communisme de China Inland Mission actief was, met als gevolg dat er nergens in China zo veel christenen wonen als daar.
Ds. Chen waagt zich niet aan exacte cijfers, maar hij schat het aantal christenen in China op zo’n 100 miljoen, binnen de officiële Drie-Zelfkerk én de niet-geregistreerde huisgemeenten. Het gaat om ongeveer 8 procent van de totale bevolking, een stormachtige groei na decennialange vervolgingen onder het communisme.
Ds. Chen doceert in de provincie Henan aan een Bijbelschool, Henan Bible Seminary, waar hij evangelisten opleidt. Deze opleiding wordt gesteund door de ”open huisgemeenten” in de provincie, die geen binding met de officiële Drie-Zelfkerk hebben, maar wel gedoogd worden door de overheid. Volgens ds. Chen staat de overheid vrij positief tegenover christenen, omdat dezen een positieve invloed hebben op de samenleving. De Bijbelschool biedt plaats aan 200 studenten.
De predikant weet waarover hij spreekt. Zelf zat hij jarenlang gevangen in een strafkamp. Ds. Chen: „Wonderlijk om te zien hoe de deuren zijn geopend en hoe vrij het land nu is. Ik kan vanuit Hongkong gewoon Bijbels meenemen naar China, er wordt me niets in de weg gelegd. Het is een ongekende situatie vergeleken met vroeger.
Bonisa heeft ook een website voor kinderen:
http://www.lcj.nl/16-27/hart-voor-anderen/bonisa/is-dit-china
en voor jongeren: